Ξενάγηση στον Λευκό Πύργο της Θεσσαλονίκης

 

Και ποιος δεν ξέρει τον Λευκό Πύργο και ποιος δεν τον έχει χιλιοφωτογραφίσει κάθε φορά που βρίσκεται στην πρωτεύουσα του βορά την όμορφη Θεσσαλονίκη.

Πόσοι όμως είναι αυτοί που έκαναν τον κόπο να μπουν μέσα και πόσοι ξέρουν για τον Πύργο αυτόν.

Ελάτε λοιπόν να τα πάρουμε μαζί από την αρχή να δούμε τον Λευκό Πύργο στο εσωτερικό του και να μάθουμε λίγα πράγματα για την ιστορία του.

Ο Λευκός Πύργος κτίστηκε το 15ο αι. μετά την άλωση της Θεσσαλονίκης από τους Οθωμανούς το 1430.
Στη θέση του υπήρχε παλαιότερος πύργος της βυζαντινής οχύρωσης της Θεσσαλονίκης, στο σημείο που το ανατολικό τείχος συναντούσε το τείχος της θάλασσας.
Στο πέρασμα του χρόνου ο πύργος αναφέρεται με διάφορες ονομασίες όπως Πύργος του Λέοντος το 16ο αι και Πύργος της Καλαμαριάς το 18ο αι. Τον 19ο αι. τον βρίσκουμε με δύο ονομασίες, ανάλογα με τη χρήση που είχε όπως ο Πύργος των Γενιτσάρων, και ο Πύργος του αίματος (Κανλή Κουλέ), όταν έγινε φυλακή και τόπος εκτέλεσης καταδίκων.

 

Ο ιστορικός Μιχαήλ Χατζή Ιωάννου το 1888, στο βιβλίο του για μνημεία της πόλης, τον αποκαλεί Βαστίλη της Θεσσαλονίκης, όπου έσφαζαν τους θανατοποινίτες στον εξώστη του, με το αίμα να βάφει τους τοίχους του.

Το 1883, με διαταγή του σουλτάνου Αβδούλ Χαμίτ Β’, ο Πύργος ασπρίζεται και του δίνεται η ονομασία Λευκός (Μπεγιάζ Κουλέ). Είμαστε στο δεύτερο μισό του 19ου αι., εποχή που πνέει ο άνεμος της μεταρρύθμισης στην οθωμανική αυτοκρατορία, ύστερα από τις πιέσεις της Αγγλίας, και πύργος με την ονομασία «του αίματος» δεν αρμόζει στη νέα φυσιογνωμία της αυτοκρατορίας. Και ήταν ο κατάδικος Νάθαν Γκουελεντί, που με αντάλλαγμα την ελευθερία του, άσπρισε τον Πύργο. Από τότε έμεινε η σημερινή ονομασία. Με τον καιρό έγινε το σύμβολο της Θεσσαλονίκης, αφού απόμεινε από το 1911 να στέκει μόνος στην παραλία, ύστερα από την κατεδάφιση του θαλάσσιου και του ανατολικού τείχους και του περιβόλου του.

Μετά την απελευθέρωση της πόλης το 1912 και την ενσωμάτωση της στο ελληνικό κράτος, ο Πύργος είχε διάφορες χρήσεις. Στη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου πολέμου ένας όροφος χρησιμοποιήθηκε για τη φύλαξη των αρχαιοτήτων από τις ανασκαφές που έκανε η αρχαιολογική υπηρεσία της Στρατιάς της Ανατολής. Στους χώρους του φιλοξενήθηκαν η αεράμυνα της πόλης, το εργαστήριο μετεωρολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου και συστήματα ναυτοπροσκόπων.

 

Το 1983 ο Πύργος παραχωρήθηκε στο Υπουργείο Πολιτισμού.

Ο 34 μέτρων πύργος είναι χωρισμένος σε 6 ορόφους, στον καθένα από τους οποίους φιλοξενούνται εκθέσεις με την ιστορία της πόλης. Στην είσοδο δίνεται δωρεάν ηχητικός ξεναγός.

Η μαγεία όμως αποτυπώνεται στην κορυφή του, αφού ανέβουμε τα 96 πλατιά και κυκλικά σκαλιά έχουμε μία πανοραμική θέα της πανέμορφης Θεσσαλονίκης.

Επιμέλεια – φωτογραφίες : Δημήτρης Καστανάρας