ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ ΣΤΟ ΕΠΤΑΠΥΡΓΙΟ ( ΓΕΝΤΙ ΚΟΥΛΕ )

Η βόλτα στην Άνω Πόλη για να θεωρηθεί ολοκληρωμένη θέλει μια στάση στο Φρούριο του Επταπυργίου, γνωστό και ως Γεντί Κουλέ (Yedi Kule = Επτά Πύργοι).Ένα από τα πιο εντυπωσιακά κτίσματα της πόλης της Θεσσαλονίκης. Το Επταπύργιο βρίσκεται στο ψηλότερο σημείο της Άνω Πόλης, στο Βορειοδυτικό τμήμα των Βυζαντινών τειχών.
Κτισμένο από τους Βυζαντινούς κατά την Παλαιολόγεια περίοδο της αυτοκρατορίας (14ος μΧ αιώνας) βρίσκεται πάνω σε αρχαιότερη κατασκευή, πιθανότατα του 9ου μΧ αιώνα. Χρησίμευε για την στρατοπέδευση της φρουράς της πόλης και την ασφαλή καταφυγή του πληθυσμού σε περιπτώσεις επίθεσης και επιδρομών.

Έχοντας καθαρά οχυρωματικό χαρακτήρα, το κυρίως κτίριο επιβλέπει την Ακρόπολη της Θεσσαλονίκης η οποία και προστατεύονταν από ισχυρά τείχη και αμυντικούς πύργους σε διάφορα σημεία της.
Από τους εφτά πύργους του φρουρίου ο μεσαίος της εισόδου είναι έργο των Τούρκων, του 1431. Χτίστηκε αμέσως μετά την άλωση της πόλης (1430) από κάποιον Τσαούς μπέη. Αυτή η τελευταία προσθήκη είναι ο πύργος του Γεντί Κουλέ, ο οποίος έδωσε το όνομά του σε όλο το φρουριακό συγκρότημα.
Μεγάλες Πύλες (Πορτάρες) οι οποίες υπάρχουν και σήμερα οδηγούσαν στο εσωτερικό της Ακρόπολης ενώ ο Πύργος του Τριγώνου αποτελεί ένα από τα ισχυρότερα και πιο επιφανή σημεία των τειχών. Η θέση του ήταν εκεί ακριβώς όπου η Ακρόπολη συναντούσε τα τείχη, τα οποία και συνέχιζαν ως την θάλασσα.
Μαζί με το φρούριο του Βαρδαρίου στα Δυτικά, το Τόπ Χανέ (Top hane) και τον Λευκό Πύργο, το Γεντί Κουλέ υπήρξε ένα από τα σημαντικότερα φρούρια που ήταν υπεύθυνα για την άμυνα της πόλης.

Η τοποθεσία του Επταπυργίου υπήρξε ιδανική για ένα έργο τέτοιας φύσεως κάτι που οφείλεται στο υψόμετρο, την θέα που προσφέρει αλλά και την κλίση του εδάφους. Όλα αυτά συνετέλεσαν στο να θεωρείται στρατηγικού χαρακτήρα και εξαιρετικά πολύτιμη, πράγμα που έγινε αντιληπτό από πολύ νωρίς!

Καθαυτό τον τρόπο είναι ασφαλές να υποθέσουμε ότι οι πρώτες εργασίες που αποσκοπούσαν στην οχύρωση του συγκεκριμένου σημείου έλαβαν μέρος αμέσως μετά την ίδρυση της ίδιας της Θεσσαλονίκης πολλούς αιώνες νωρίτερα. Ακόμα και μετά την άλωση της πόλης το 1430 μΧ οι Οθωμανοί συνέχισαν να βελτιώνουν τα χαρακτηριστικά του με επιπλέον προσθήκες και τροποποιήσεις.

Η σημερινή του διαμόρφωση περιλαμβάνει το Βυζαντινό φρούριο με τους πύργους του καθώς και τα νεότερα κτίρια που δημιουργήθηκαν ως προσθήκες, κυρίως κατά την περίοδο της χρησιμοποίησης του ως φυλακές. Η λειτουργία τους ξεκίνησε το 1890 ενώ η κατασκευή τους προκάλεσε σημαντικές αλλοιώσεις στην αρχιτεκτονική του μνημείου.

Αναφέρεται ενδεικτικά, ότι την εποχή της δικτατορίας του Μεταξά χρησιμοποιήθηκε και ως χώρος κράτησης πολιτικών κρατουμένων, κάτι που στιγμάτισε με τα πιο μελανά χρώματα την ελληνική ιστορία.

Μόλις το 1989 οι φυλακές μεταφέρθηκαν και το κτίριο ήρθε στην δικαιοδοσία του Υπουργείου Πολιτισμού έχοντας δεχθεί επισκευές και μερικές αναστηλώσεις. Σήμερα στους χώρους του φιλοξενούνται συχνά εκδηλώσεις, και διάφορα δρώμενα, ενώ υπάρχουν σχέδια για γενικότερη ανάπλαση.

Επιμέλεια - Φωτογραφία : Δημήτρης Καστανάρας